Het lichaam is een eenheid: een basisprincipe van de osteopathie, deel 1
De eenheid van het lichaam als basis van de osteopathie
De osteopathie is gebaseerd op drie inzichten die de pijlers vormen van het osteopathisch denken, onderzoeken en handelen. Drie pijlers die ik dagelijks gebruik in mijn praktijk voor osteopathie in Haarlem. Drie pijlers die het basisconcept van de osteopathie vormen en die praktisch terug te vinden zijn in de behandeling.
Deze pijlers of basisprincipes zijn dus niet zomaar loze kreten maar vinden concrete implementatie in het klinisch redeneren van de osteopaat.
De andere twee basisprincipes zijn dat er een relatie bestaat tussen structuur en functie en dat het lichaam een zelfherstellend vermogen heeft.
Over deze twee basisprincipes schrijf ik later een stukje.
Deze blog maakt deel uit van een serie waarin ik zal proberen uit te leggen hoe wij als osteopaten kijken naar het lichaam, de patiënt en de mens die ons bezoekt op zoek naar verbetering van zijn klachten.
Maar om het behapbaar te houden, begin ik relatief simpel.
Wie ben ik
Mijn naam is Axel Staps en heb sinds 2002 een praktijk voor osteopathie in Haarlem. Daarvoor was ik fysiotherapeut in een verpleeghuis voor dementerende bejaarden. Ik ben met veel plezier fysiotherapeut geweest maar ik miste al snel iets. De belangrijkste reden dat ik osteopaat ben geworden is dat ik altijd op zoek ben naar een manier om mensen beter te helpen. Fysiotherapie bood mij dit te weinig, osteopathie wel. Dat ik als osteopaat in Haarlem ben begonnen is weer een heel ander verhaal.
Je mag best ook wel stellen dat ik eigenwijs ben. Ik zelf beschouw dat als een goede eigenschap. Dat wil zeggen, gefundeerde eigenwijsheid. Mijn eigenwijsheid en volhardendheid heeft er gedurende heel mijn leven voor gezorgd dat ik dingen voor elkaar kreeg die andere mensen niet voor elkaar kregen. Ik heb ook al jong een, noem het intuïtief, gevoel gehad voor wat in bepaalde gevallen wel en niet kon. Op die leeftijd zou ik het nog geen visie noemen, maar dat is het in mijn latere leven, door studie, observatie en testen wel geworden. Een visie die ik al ontwikkelde voor dat ik osteopathie leerde kennen, maar er naadloos op aansloot.
Wat is osteopathie
Osteopathie is een behandelwijze die in de laat 19e eeuw ontstaan is in America. Een Amerikaans arts, Andrew Taylor Still, was na het overlijden van twee van zijn kinderen hevig teleurgesteld in de mogelijkheden die de, toenmalige, farmacotherapeutische geneeskunde te bieden had. Hij stelde dat het lichaam een enorm sterk vermogen had zichzelf te genezen en dat er geen medicijnen nodig waren om dat voor elkaar te krijgen.
Het is natuurlijk wel zo netjes om te vermelden dat de toenmalige "allopathie" bijna niets meer gemeen heeft met de huidige farmacotherapie die de, wat men noemt, reguliere geneeskunde heden ten dagen gebruikt. Toen werd een patiënt zonder schroom kwik toegediend, een zeer giftig vloeibaar metaal of zwavel en andere giftige stoffen.
De huidige medicijnen zijn weliswaar nog altijd giftig, maar moderne artsen schrijven ze voor in doseringen die binnen wat men noemt "het therapeutisch spectrum"vallen. Het therapeutisch spectrum is een schaal van doseringen waarin, per medicament, wordt bepaalt wat de minimale dosis is waarbij het medicijn therapeutisch werkzaam is en de maximaal toelaatbare dosis van dat medicament. Boven deze maximaal toelaatbare dosis wordt het medicijn ontoelaatbaar giftig.
Hierdoor is medicijngebruik in onze tijd veilig, maar aan elk medicijn kleven bijwerkingen.
Ondanks het feit dat medicijnen van tegenwoordig beter onderzocht zijn op werkzaamheid en veiligheid, beter (schoner en zuiverder) geproduceerd worden en veel minder negatieve bijwerkingen hebben dan toen is de tegenstelling, als je het een tegenstelling in plaats van een aanvulling wilt noemen, tussen osteopathie en farmacotherapie er nog steeds.
Daar waar de arts een medicijn voorschrijft zal de osteopaat op zoek gaan naar de eigenlijke oorzaak van de gezondheidsklachten, die oorzaak oplossen en verder het lichaam zelf het werk laten doen.
Wat de arts en de osteopaat gemeen hebben is dat beide geneeswijzen in feite gebaseerde zijn op de zelfde basiswetenschappen, anatomie, fysiologie en neurologie. Daarnaast speelt kennis van de embryologie een belangrijke rol bij het diagnostiseren en behandelen door een osteopaat. In mijn praktijk in Haarlem gebruik ik bijna dagelijks kennis over waar een orgaan embryologisch "vandaan komt" in een techniek om dat orgaan in zijn bewegelijkheid te bevrijden.
Het lichaam is een eenheid
Eén van de inzichten, de pijlers van het osteopatisch denken is het inzicht dat het lichaam een onlosmakelijk verbonden eenheid vormt.
Dat lijkt een open deur, maar weinig mensen beseffen de implicaties van die stelling ten volle.
Als het ene deel van het lichaam verbonden is met een ander deel, hebben zij dus invloed op elkaar.
Neem als metafoor maar de twee ploegen van een touwtrek wedstrijd in gedachte.
Omdat beide teams aan het touw trekken, houden ze elkaar in evenwicht (tot één van de team wint natuurlijk) maar het touw en het trekken aan het touw vormt een relatie tussen de twee teams.
Dit is een illustratie van een vorm van anatomische (lichaambouw) relaties die zich overal binnen het lichaam bevinden.
Verbindingen in het lichaam die vergelijkbaar zijn met bovenstaande illustratie van de touwtrek wedstrijd worden bijvoorbeeld gevormd door bindweefsel.
Bindweefsel, de beste vriend van de osteopaat.
Bindweefsel is een bijzonder weefsel dat ik als osteopaat in mijn praktijk in Haarlem veelvuldig behandel met een breed scala aan technieken.
Bindweefsel kom je overal in het lichaam tegen en is niet alleen het weefsel dat de verschillende structuren in het lichaam "verbindt" maar elk orgaan is omgeven door een vliezig bindweefsel dat van elk orgaan een pakketje maakt. Pezen zijn (grotendeels) bindweefsels maar ook ligamenten, gewrichtskapsels, buikvlies, bot en zelfs bloed is een vorm van bindweefsel.
De anatomische realiteit is zelfs dat al het bindweefsel in het lichaam één systeem vormt, het is één enkele structuur die doorheen alles in het lichaam loopt en zodoende bijna letterlijk een cel van de kruin op het hoofd met een cel van de linker grote teen verbindt.
De relaties die binnen het lichaam bestaan via het bindweefsel zijn een belangrijk gegeven in het inzicht van de osteopaat dat de oorzaak van een klacht niet per sé daar hoeft te zijn waar de patiënt de klachten ervaart. Het weefsel van de grote teen (touwtrekteam) trekt aan het bindweefsel (touw) en beïnvloedt de bewegelijkheid van structuren in de nek (andere touwtrekteam) met pijn in de nek of hoofdpijn tot gevolg.
Omdat het het meest efficiënt is om een klacht op te lossen bij de bron, de eigenlijke oorzaak, moet je dus in bovenstaand voorbeeld de grote teen behandelen om de patiënt te bevrijden van die chronische hoofdpijn of migraine aanvallen.
Logisch toch? Simpel zelfs?
Helemaal mee eens, als dat de enige mogelijkheid was.
Als dit de enige mogelijkheid was, was osteopathie geen vijfjarige (deeltijd) of zeven jaar (voltijd) opleiding.
Bindweefsel is maar één structuur die invloeden van het ene deel van het lichaam naar het andere transporteert.
De zenuw regeert.
Elk deel van het lichaam, elk stukje weefsel, elke cel wordt namelijk verzorgt door een zenuw. Elke millimeter van het lichaam verstuurt via de zenuwen gevoelsinformatie via het ruggenmerg naar de hersenen en het ruggenmerg, sympatische kernen en de hersenen sturen impulsen terug naar het lichaam die van invloed zijn op de functie en structuur van het weefsel.
Door deze continue informatie cirkel kan informatie vanuit het ene deel van het lichaam, via het ruggenmerg segment invloed uitoefenen op andere weefsel, elders in het lichaam, waarvan de zenuwen vertrekken van hetzelfde ruggenmerg segment.
In mijn praktijk in Haarlem ben ik als osteopaat constant bezig met onderzoeken of zo'n verstoring van de zenuwvoorziening en rol speelt bij de klachten en kan ik beoordelen welke weefsels ik moet behandelen om dit te normaliseren.
Bloed is goed.
Maar zelfs met bindweefsel en zenuwwerking heb ik nog onvoldoende de eenheid van het lichaam beschreven.
Bloed, arterieel bloed, heeft alles in zich om weefsels te repareren, cellen van zuurstof en energie te voorzien en ons te beschermen tegen ziekmakende binnendringers. Dat bloed moet dan wel daar komen waar het zijn moet. Slagaders vormen de snelweg waarlangs dit gebeurd en bij een lichaam in perfecte gezondheid wordt elk weefsel precies genoeg voorzien van dit rode levensvocht. Precies genoeg, want teveel arterieel bloed leidt ook weer tot problemen en te weinig bloed zorg ervoor dat het weefsel achteruit gaat in kwaliteit en daardoor minder goed functioneren.
Het is dus van groot belang dat niets een goede doorbloeding in de weg staat.
Als een slagader ergens in zijn verloop dicht wordt gedrukt, bijvoorbeeld als een gewricht vast zit en de spanning op de banden het bloedvat dichtdrukt heeft het hele verzorgingsgebied na de afknelling daar last van.
Daarnaast kan er juist een afknelling bestaan van een afvoerend bloedvat, een vene, waardoor veneus bloed, zonder zuurstof en voedingsstoffen maar juist met veel co2 en afvalstoffen te lang in het weefsel achter blijft. Dit is ook schadelijk voor dat weefsel.
Als osteopaat weet ik precies hoe de bloedvaten lopen en waar ze knel kunnen komen te zitten.
Alles bij elkaar
En nog is het inzicht dat alles in het lichaam in relatie staat met elkaar niet genoeg om osteopaat te zijn. Een osteopaat kan deze elementen onderzoeken, testen en met precisie corrigeren. Met respect voor het weefsel. Het effect van de technieken zijn direct te hertesten en in de meeste gevallen door de patiënt direct merkbaar als verlichting van de klachten. Vanuit een logische redenatie, reproduceerbaar resultaat behalen, dat is mijn dagelijkse praktijk als osteopaat in Haarlem.
Ik vertel u daar later graag meer over
Axel Staps D.O.-mro, osteopaat te Haarlem
meer blog van mij lezen?
Kijk ook eens op:
Reacties
Een reactie posten