Osteopathie, samenwerken met het lichaam naar herstel

Hoe osteopathie samenwerkt met het lichaam om gezondheidsproblemen op te lossen

De mens is een wonderlijk organisme. Een verzameling van miljarden cellen die samenwerken, dag in dag uit. En hoewel het een cliché is, klopt het: het lichaam weet meestal heel goed zelf wat het moet doen. Het geneest wondjes, het ruimt bacteriën op, het herstelt botten na een breuk en het kan jarenlang compenseren zonder dat je daar ook maar iets van merkt. Totdat het niet meer lukt.

Dan komen de klachten. Pijn, stijfheid, vermoeidheid, hoofdpijn, spijsverteringsproblemen – noem maar op. Klachten zijn niet zomaar toevallige ongemakken. Het zijn signalen dat het lichaam ergens tegenaan loopt. Een alarmbel, of misschien beter gezegd: een briefje van het lichaam waarin staat “hé, hier klopt iets niet”.

En precies dáár ligt de rol van osteopathie. Geen strijd tégen het lichaam, maar samenwerking mét het lichaam. Als osteopaat ben ik niet bezig om symptomen te bestrijden. Mijn werk is om uit te pluizen waarom het lichaam klachten maakt, en om het zelfherstellend vermogen – dat wonderlijke ingebouwde systeem – weer de ruimte te geven.

Waarom klachten geen toeval zijn

Laten we eerst eens iets rechtzetten: je hoort vaak mensen zeggen “ach ja, iedereen heeft wel wat” of “het hoort erbij”. Alsof klachten een soort levenslange bijwerking van het bestaan zijn. Dat is natuurlijk onzin. Je hoort géén hoofdpijn te hebben, je hoort niet altijd last te hebben van je rug, en je hoort niet standaard je darmen te voelen protesteren.

Een klacht is een signaal dat er iets uit balans is. En dat signaal serieus nemen is misschien wel het belangrijkste wat je kunt doen. Want een klacht betekent dat het lichaam ergens tegenaan loopt, ergens te weinig speelruimte heeft, ergens compenseert tot de rek eruit is.

Het lichaam als netwerk

Om te begrijpen hoe osteopathie werkt, moet je het lichaam zien als een groot netwerk. Alles hangt met elkaar samen. De wervelkolom beïnvloedt de ribben, de ribben beïnvloeden de ademhaling, de ademhaling beïnvloedt het zenuwstelsel en dat zenuwstelsel beïnvloedt je spijsvertering, slaap, hartslag en ga zo maar door.

Anatomie, fysiologie, neurologie en embryologie – dat zijn de basiswetenschappen waar een osteopaat op steunt. En wie daarin duikt, ziet direct dat je nooit één structuur los kunt zien. De lever ligt bijvoorbeeld met stevige banden vast aan het middenrif. Als dat middenrif minder soepel beweegt door spanning of stress, kan de lever minder vrij bewegen. En dat kan weer klachten geven die je misschien in je rug voelt, of in je spijsvertering.

Wat een osteopaat anders doet

Waar reguliere geneeskunde vaak kijkt naar symptomen – pijn hier, klacht daar – kijkt osteopathie naar patronen en verbanden. Ik vraag me altijd af: waarom reageert het lichaam op deze manier? Waarom maakt het dit symptoom? Wat probeert het duidelijk te maken?

Dat betekent dat je bij mij soms hele andere vragen krijgt dan je gewend bent. Heb je nekpijn? Dan vraag ik misschien naar je stoelgang. Heb je maagklachten? Dan wil ik weten hoe je ademhaalt. Niet omdat ik het interessant vind om je te laten puzzelen, maar omdat ik weet dat het één het ander kan beïnvloeden.

Osteopathie is dus niet: “we drukken even waar het pijn doet en klaar”. Het is veel meer een soort detectivewerk, waarbij we samen met het lichaam op zoek gaan naar de oorzaak van de verstoring.

Zelfregulatie en herstelvermogen

Wat je steeds terug ziet komen, is het idee van zelfregulatie. Het lichaam wil altijd terug naar balans. Neem bijvoorbeeld koorts: dat is geen ziekte, maar een strategie. Het lichaam verhoogt de temperatuur om bacteriën of virussen minder kans te geven. Neem spierspanning: dat is vaak geen fout, maar een beschermingsmechanisme om een kwetsbare structuur rust te geven.

Als osteopaat moet je dus bescheiden zijn. Ik “genees” niemand. Wat ik doe, is zoeken waar het lichaam vastloopt in zijn eigen herstel, en daar ruimte geven. Soms letterlijk, door een vastzittend gewricht weer bewegelijk te maken. Soms indirect, door de doorbloeding te verbeteren of het zenuwstelsel uit de overdrive te halen.

Het vegetatieve zenuwstelsel – de stille regisseur

Een vaak onderschat onderdeel in dit verhaal is het vegetatieve zenuwstelsel. Dat systeem regelt alle automatische processen: ademhaling, hartslag, spijsvertering, hormoonhuishouding. Het werkt dag en nacht, zonder dat je er bewust bij stil hoeft te staan.

Maar stress – fysiek of mentaal – kan dit systeem flink ontregelen. Dan blijft het lichaam hangen in een soort overlevingsstand. Het hart gaat sneller, de spieren blijven gespannen, de darmen krijgen minder doorbloeding. Dat werkt prima voor een korte sprint of een spannende presentatie, maar niet als het dagen, weken of maanden aanhoudt.

Veel mensen met chronische klachten zitten precies dáár vast. Het zenuwstelsel kan de ontspanningsstand niet meer goed vinden. En daar kan osteopathie een enorme rol spelen. Door subtiele technieken kan ik het zenuwstelsel helpen schakelen, waardoor de balans tussen spanning en ontspanning terugkomt.

Voorbeelden uit de praktijk

Laat ik dit concreet maken met een paar voorbeelden.

• Hoofdpijn: soms komt die niet uit de nekspieren, maar uit spanning in het kaakgewricht, of uit een minder soepel middenrif waardoor de doorbloeding naar het hoofd verstoord raakt.

• Buikklachten: vaak niet alleen een kwestie van “iets verkeerd gegeten”, maar een gevolg van littekenweefsel na een operatie, een blokkade in de wervelkolom of langdurige stress.

• Vermoeidheid: soms blijkt dat het lichaam vooral enorm hard moet werken om constant te compenseren voor een klein probleem, waardoor er simpelweg geen energie overblijft.

Het mooie is: zodra je het juiste stukje losmaakt, kan het hele systeem weer doorstromen. Alsof je een dam weghaalt uit een rivier.

Osteopathie als samenwerking

Wat ik zo fascinerend vind, is dat osteopathie eigenlijk altijd een samenwerking is. Niet alleen tussen mij en de patiënt, maar vooral tussen mij en het lichaam van de patiënt. Ik probeer te luisteren, te voelen, te begrijpen wat het lichaam aangeeft. Ik dwing niets af, ik duw niet door. Ik werk mee met wat er al is.

Dat vraagt soms ook geduld. Een lichaam dat jarenlang heeft gecompenseerd, verandert niet in één keer. Maar de richting is altijd hetzelfde: terug naar balans, terug naar herstel.

Wat je zelf kunt doen

Natuurlijk is het niet alleen een kwestie van op de behandeltafel gaan liggen. Als patiënt kun je zelf veel doen om je lichaam te helpen. Een paar simpele, maar vaak vergeten adviezen:

• Neem klachten serieus: wacht niet tot iets chronisch wordt.

• Geef je lichaam rust: herstel kost energie, die moet er wel zijn.

• Blijf bewegen: beweging is voeding voor je gewrichten en je zenuwstelsel.

• Adem: een rustige ademhaling helpt je zenuwstelsel enorm.

• Wees mild voor jezelf: stress jaagt elk systeem op, ontspanning geeft ruimte.

osteopathie en gezondheid

Voor wie dit leest omdat hij op zoek is naar informatie over osteopathie bij gezondheidsproblemen: osteopathie richt zich niet op één klacht, maar op de samenhang van het hele lichaam. Dat maakt het bijzonder geschikt bij klachten die niet eenvoudig te verklaren zijn of steeds terugkomen, zoals:

• Hoofdpijn en migraine

• Buikklachten en spijsverteringsproblemen

• Rug- en nekklachten

• Stressgerelateerde klachten

• Vermoeidheid en burn-outverschijnselen

Als osteopaat in Haarlem kijk ik niet alleen naar waar het pijn doet, maar vooral naar waarom het pijn doet. Die vraag is misschien wel de kern van osteopathie.

Slotgedachte

We leven in een tijd waarin we klachten vaak zien als lastige obstakels die zo snel mogelijk moeten verdwijnen. Maar klachten zijn eigenlijk boodschappers. Ze vertellen ons dat het lichaam ergens hulp nodig heeft. Osteopathie is geen gevecht tegen die klachten, maar een manier om samen te werken met het lichaam, zodat het weer kan doen waar het zo goed in is: zichzelf herstellen.

Bescheidenheid past de therapeut. Het lichaam is oneindig veel wijzer dan wij. Als je het de kans geeft, laat het je zien dat herstel vaak dichterbij ligt dan je dacht.

Meer weten? Kijk op de website

Ik biedt een gratis oriënterend consult voor de nieuwsgierige maar voorzichtige patiënt en diverse behandelconsulten voor wie eindelijk van zijn of haar klachten af wil.

Specialisaties in kinderosteopathie, womens's health of osteopathie bij "vrouwenklachten", psychosomatiek en Long Covid