Het lichaam is een eenheid: een basisprincipe van de osteopathie, deel 2

 

Osteopathie: het lichaam functioneert als een eenheid.

Osteopathie is een Amerikaanse geneeswijze met een unieke visie op de mens, ziekte en gezondheid maar vooral een unieke visie op hoe die gezondheid te verbeteren valt.

Mijn naam is Axel Staps en ik ben sinds 2002 osteopaat te Haarlem. Dat is het jaar dat ik de opleiding osteopathie afrondde na vijf jaar gestudeerd te hebben. Na deze vijf jaar studie heb ik nog een thesis onderzoek gedaan waarna ik het diploma " osteopaat D.O." verkreeg. 

Maar eigenlijk studeer ik nog steeds osteopathie. Osteopathie blijft een leven lang een veld van studie en onderzoek en zelfs nu nog, in mijn inmiddels bijna 19 jarige carrière, kom ik nog steeds regelmatige op nieuwe inzichten.

In deze blogs verwoordt ik die inzichten op een, hopelijk, begrijpelijke wijze.

Osteopathie is gebaseerd op een drietal basisprincipes maar vindt zijn verklaring voor gezondheidsproblematiek in anatomie, fysiologie, neurologie, psychologie en embryologie. 

Eén van de drie basisprincipes is dat het lichaam een onlosmakelijke eenheid vormt en als eenheid functioneert. Hoe dit (anatomisch) in elkaar zit heb ik uitgelegd is deze blog

In deze blog wil ik het meer hebben over de praktische consequenties van dit principe.

Wat betekent "als een eenheid functioneren"

Dat het lichaam anatomisch een eenheid vormt is voor te stellen. Elke spier zit vast aan minimaal twee botten, is omgeven door bindweefsel en vormt zodoende een verbinding met andere structuren. Maar het lichaam is geen statisch bouwwerk. Het is een dynamisch systeem van beweging en lichaamsprocessen. 

Alles in het lichaam is continu bezig om het individu in leven te houden, in beweging te brengen of te repareren. Dat is een fenomeen dat ik als osteopaat in Haarlem dagelijks benut.

Dat het lichaam als eenheid functioneert houdt in dat elk individueel deel van het lichaam afhankelijk is van de staat en functie van elk ander deel van het lichaam.

De osteopaat zoekt de oorzaak op afstand

Deze wederkerige afhankelijkheid van de "individuele" delen van het lichaam is een gegeven dat ik als osteopaat in Haarlem een praktische invulling geef. Het is het gegeven achter één van de belangrijkste inzichten binnen de osteopathie, namelijk dat de oorzaak van een klacht niet daar hoeft te liggen waar de patiënt de klacht ervaart. 

Kleine traumata (bijvoorbeeld het verzwikken van een enkel) veranderen de staat van structuren ter plaatse. Gewichtsbanden en bindweefsel komen op spanning te staan en verstarren. Doordat het bindweefsel overal in het lichaam één enkele structuur vormt wordt die verstarring, die aanpassing van de structuur van dat bindweefsel, doorgegeven aan het bindweefsel elders in het lichaam. Anders gezegd: als bindweefsel ergens in het lichaam in de problemen is, is het hele bindweefsel in de problemen. Hierdoor verandert het vermogen van andere lichaamsdelen om "normaal" te functioneren, waardoor dit lichaamsdeel kwetsbaarder wordt voor verstoringen.

Zo verandert een verzwikte enkel de staat en dus de functie van structuren rond de heup, waardoor die structuren op zichzelf weer kwetsbaarder worden.

Het lichaam compenseert

Een ander belangrijk mechanisme is het feit dat het lichaam altijd blijft streven naar optimaal functioneren. Het lichaam zoekt de meest comfortabele en energetisch voordeligste manier om zich te handhaven en te blijven voldoen aan de functionele vraag die er aan gesteld wordt. Dit houdt in dat kleine verstoringen, zoals zo'n verzwikte enkel, worden gecompenseerd door net iets anders te gaan staan of bewegen. Dit is in eerste instantie om het gebied te ontzien, zodat het kan genezen, maar als dat niet volledig kan zal het lichaam langdurig zo'n compensatie in stand houden. Het resultaat, als de zwelling en de pijn weg is lijkt alles opgelost maar de blokkade in de enkel blijft vanaf dat moment een storende invloed in het lichaam.

Een leven lang compenseren

De meeste mensen gaan niet maar één keer in hun leven door een enkel. De meesten vallen ook wel eens van de trap of de fiets, eten wel eens iets verkeerds of krijgen een darminfectie. In al die traumata of ziektegevallen zal het lichaam proberen tot optimaal herstel te komen en daar waar dat niet lukt, de rest functioneel te compenseren. Zo bouw je gedurende het leven een ketting op van compensaties en uiteindelijk, als het lichaam niet meer in staat is een compensatie in te stellen die nog binnen het comfort valt, ontstaat er ergens in het lichaam een klacht.

Zie het als de spreekwoordelijke emmer. Die wordt het hele leven gevuld, zonder dat je er erg in hebt maar de laatste druppel doet de emmer overlopen.

De druppel is het probleem niet. Dat de emmer vol zit, dat is het probleem.

Deze verstoringen blijven niet beperkt tot wat wij het bewegingsapparaat noemen. Het lichaam gebruikt ook talloze fysiologische processen om zichzelf te handhaven en problemen te compenseren. Dus niet alleen pijnen, maar ook chronische ontstekingsreacties, stressreacties en andere veel diepgaandere processen raken verstoord. Allerlei ziekten vinden hun basis in een functionele verstoring van de anatomie, fysiologie of de neurologie.

Om maatschappelijk inzicht te geven in het concept osteopathie worden tegenwoordig maar liefst 5 verklaringsmodellen gehanteerd. 5 modellen die ook nog eens onderling verbonden zijn.

De osteopaat zoekt naar de meest efficiënte oplossing

Wij osteopaten stellen dat de beste manier om een gezondheidsprobleem op te lossen is om bij de bron te beginnen. In de anamnese en het onderzoek proberen we een zo compleet mogelijk beeld te krijgen van de onstaansgeschiedenis van de klacht en proberen elke individuele verstoring op de sporen. Die worden in de analyse in logisch verband met elkaar gebracht en de behandelstrategie is er op gericht om bij de bron van alle ellende te beginnen.

Maar waar begint een osteopaat?

Omdat het lichaam als een eenheid functioneert kan je stellen dat hoe het lichaam functioneert dus een resultante is van alles wat goed gaat en minder goed gaat in het lichaam. Klachten zijn het uiteindelijke gevolg van de samenstelling van alle compensaties die het lichaam heeft ingesteld. De oplossing van het hele probleem is om die hele kettingreactie op te lossen en het liefst zo snel mogelijk.

Osteopathie is een snelle, efficiënte en langdurige oplossing voor lichamelijke en sommige mentale klachten bij volwassenen, baby's en kinderen. De belangrijkste reden hiervoor is dat ik als osteopaat te Haarlem getraind ben om die kettingreactie op te sporen en osteopatische technieken toe te passen die vaak onmiddellijk effect hebben. Nadat een lichaamsdeel door een osteopatische techniek is bevrijd in zijn bewegelijkheid, geeft dat het lichaam een compensatiemogelijkheid terug, waardoor het hele klachtenpatroon kan veranderen.

Osteopathie moet ook wel snel werken want vanwege het beleid van de overheid wordt osteopathie nog steeds achtergesteld ten opzichte van andere para-medische beroepen. Mede hierdoor is de vergoeding voor osteopathie door de zorgverzekering matig en moeten patiënten vaak zelf voor een deel van de kosten opdraaien. De patiënten die een osteopaat bezoeken vinden dat niet erg, juist omdat de behandeling snel aanslaat en de patiënt snel de waarde van de therapie ervaart.

Om het hele klachten patroon, en dat kan ook uitgebreider zijn dan alleen de klacht waarvoor de patiënt uiteindelijk de osteopaat bezoek, op te lossen moet ik als osteopaat in Haarlem dus zoveel mogelijk bij het begin van het verhaal beginnen. Ik los de belangrijkste stoornissen op en het lichaam doet de rest.

Osteopathie oogst onbegrip bij medici

Dat een ziekte of klachten-patroon de uiteindelijke consequentie is van een kettingreactie van stoornissen heeft een implicatie die maakt dat osteopathie, de osteopatische visie, de behandeling en het effect van de osteopatische behandeling kan rekenen op scepsis en onbegrip van met name medici. Vanuit het argument "wetenschap" wordt het effect van de osteopatische behandeling weggezet als placebo-effect. 

De reden hiervoor is gelegen in het visie verschil tussen medici en osteopaten. De visie van de osteopaat heb ik hierboven voldoende uiteengezet, denk ik. De visie van de medicus is gebaseerd op het concept van de pathologische afwijking.

De pathologische afwijking is een aanwijsbare (vaak anatomische) verandering in weefsel die rechtstreeks leidt tot de ziekte of klacht. Artsen gaan, anders gezegd, uit van een kort causaal verband. Een enigszins rechtstreeks verband tussen een pathologisch afwijking (oorzaak) en een symptoom in de directe omgeving (gevolg). 

Osteopathie gaat bijna altijd uit van lange causale verbanden in ruimte (anatomie) èn tijd (levensloop).

Voor een arts is er voor elke klacht of gezondheidsprobleem slechts één oorzaak en dus ook slechts één oplossing.

Voor een osteopaat is elk gezondheidsprobleem individueel per patiënt verschillend en zijn er zelfs bij één patiënt meerdere wegen die naar Rome leiden.

Het is juist die tegenstelling die het voor medici lastig te accepteren maakt dat osteopathie een effectieve geneeswijze is voor allerhande chronische klachten of klachten zonder duidelijke medische oorzaak.

Het huidige medisch wetenschappelijk model is namelijk volledig ingesteld op het medische model. Daarnaast wordt het medisch wetenschappelijk model als superieur gezien en alles wordt langs die ene meetlat gelegd. Dus ook paramedische beroepen die minder goed passen in dat model, of meer in lijn met de realiteit, waarbij het medisch wetenschappelijk model ontoereikend is om dat vak te onderzoeken.

De waarde van verscheidenheid

Als je kijkt vanuit het belang van de patiënt is het mooi dat er verschillende visies zijn op gezondheid en ziekte. Een andere visie, zoals dat van osteopathie, homeopathie, acupunctuur en andere paramedische beroepen completeren het totale aanbod aan gezondheidszorg. 

Als de arts in staat was alles op te lossen, was ik als osteopaat te Haarlem niet nodig en dat werd ik timmerman. 

Maar de realiteit is dat grote groepen patiënten niet geholpen kunnen worden door de medische geneeskunde en uiteindelijk hun probleem zien worden opgelost door een acupuncturist, homeopaat, osteopaat of om het even welke andere therapie dat nu met het predikaat "alternatief" door het leven gaat. Dit valt niet te ontkennen, daardoor zijn de groepen tevreden patiënten te groot.

Axel Staps D.O., Osteopaat te Haarlem

Interessant? Abonneer u op deze blog of lees deze blog over kinderosteopathie!